Ο Ευρωπαϊκός κανονισμός για την Τεχνητή Νοημοσύνη (Κανονισμός (ΕΕ) 2024/1689) είναι ο πρώτος ολοκληρωμένος νόμος στον κόσμο που ρυθμίζει την τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θεσπίζοντας ένα ενιαίο πλαίσιο σε όλες τις χώρες της ΕΕ με μία προσέγγιση βάσει κινδύνου για να διασφαλιστεί ότι τα συστήματα ΤΝ είναι αξιόπιστα, ασφαλή και τηρούν τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Ισχύει για τους παρόχους και τους φορείς ανάπτυξης ΤΝ, επιβάλλοντας διαφορετικές υποχρεώσεις βάσει ενός συστήματος κινδύνου τεσσάρων επιπέδων (μη αποδεκτός, υψηλός, περιορισμένος και ελάχιστος κίνδυνος), με ολοκληρωτικές απαγορεύσεις για συστήματα ΤΝ μη αποδεκτού κινδύνου και αυστηρές απαιτήσεις για συστήματα υψηλού κινδύνου, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται στην εκπαίδευση ή σε κρίσιμες υποδομές.
Να διασφαλίσει ότι τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης είναι ασφαλή και σέβονται τις αξίες της ΕΕ
Να δημιουργήσει νομική βεβαιότητα για τις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη
Να προωθήσει την καινοτομία ελαχιστοποιώντας παράλληλα τον κίνδυνο
Να προστατεύσει τους ανθρώπους από επιβλαβείς ή μεροληπτικές εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης
Ισχύει για παρόχους, φορείς εφαρμογής, εισαγωγείς και διανομείς συστημάτων AI στην ΕΕ
Καλύπτει συστήματα AI που χρησιμοποιούνται σε προϊόντα, υπηρεσίες, δημόσια διοίκηση και άλλα, συμπεριλαμβανομένων της υγειονομικής περίθαλψης, των χρηματοοικονομικών, της εκπαίδευσης και της επιβολής του νόμου
Ισχύει ανεξάρτητα από το αν ο πάροχος έχει έδρα εντός ή εκτός ΕΕ, αρκεί το σύστημα AI να χρησιμοποιείται στην αγορά της ΕΕ
Πάροχος
Φορέας εφαρμογής
Εισαγωγέας
Φορέας εκμετάλλευσης
Διανομέας
Τα τέσσερα επίπεδα κινδύνου
Ο Ευρωπαϊκός κανονισμός για την Τεχνητή Νοημοσύνη (Κανονισμός (ΕΕ) 2024/1689) εισάγει μια πρωτοποριακή κανονιστική προσέγγιση για την Τεχνητή Νοημοσύνη, βασισμένη σε ένα πλαίσιο βασισμένο στον κίνδυνο. Αυτό το πλαίσιο ταξινομεί τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης σε τέσσερις κατηγορίες κινδύνου, δομημένες ως πυραμίδα: όσο υψηλότερος είναι ο κίνδυνος, τόσο αυστηρότερη είναι η ρύθμιση.
Μη αποδεκτός κίνδυνος
Υψηλός κίνδυνος
Περιορισμένος κίνδυνος
Ελάχιστος κίνδυνος
Ο κανονισμός τίθεται σε ισχύ
Κάθε Κράτος Μέλος ορίζει τις δημόσιες αρχές ή τους φορείς που είναι υπεύθυνοι για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και δημοσιοποιεί μια λίστα με αυτούς. Τα Κράτη Μέλη κοινοποιούν τη λίστα στην Επιτροπή και στα υπόλοιπα Κράτη Μέλη και διατηρούν τη λίστα ενημερωμένη. (άρθρο 77)
Άρχισαν να ισχύουν οι ακόλουθες πρόνοιες:
Γραμματισμός Τεχνητής Νοημοσύνης (άρθρο 4)
Ο Κώδικας πρακτικής για τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης γενικού σκοπού (GPAI) δημοσιεύτηκε (άρθρο 56)
Οι ακόλουθες πρόνοιες αρχίζουν να ισχύουν:
Οι πάροχοι μοντέλων GPAI πρέπει να συμμορφώνονται με τον Νόμο για την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Σημείωση: οι πάροχοι που έχουν διαθέσει μοντέλα GPAI στην αγορά πριν από τις 2 Αυγούστου 2025 πρέπει να συμμορφωθούν με τον Κανονισμό της Τεχνητή Νοημοσύνη έως τις 2 Αυγούστου 2027 (άρθρο 111(3))
Προθεσμία για την Επιτροπή να παρέχει:
Γενική ημερομηνία εφαρμογής του Κανονισμού για την ΤΝ:
Τα κράτη μέλη έχουν προθεσμία για να διασφαλίσουν ότι έχει δημιουργηθεί τουλάχιστον ένα εθνικό ρυθμιστικό δοκιμαστήριο (regulatory sandbox) για την τεχνητή νοημοσύνη από τις αρμόδιες αρχές τους. Μέχρι αυτή την ημερομηνία, θα πρέπει να έχει τεθεί σε λειτουργία. (άρθρο 57(1))
Οι πρόνοιες του Νόμου περί Τεχνητής Νοημοσύνης για τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης υψηλού κινδύνου που καλύπτονται από την ενωσιακή νομοθεσία εναρμόνισης αρχίζουν να εφαρμόζονται (άρθρα 6(1) και 113, παράρτημα Ι).
Oι πάροχοι μοντέλων GPAI που είχαν τεθεί στην αγορά πριν τις 2 Αυγούστου 2025, πρέπει να λάβουν τα απαιτούμενα μέτρα για να συμμορφωθούν με τον νόμο μέχρι αυτήν την ημερομηνία. (άρθρο 111(3))
Τα συστήματα ΤΝ που αποτελούν στοιχεία μεγάλων συστημάτων Τεχνολογιών Πληροφορικής (ΤΠ) που αναφέρονται στο παράρτημα X πριν από τις 02 Αυγούστου 2027 θα πρέπει να συμμορφώνονται με τη Κανονισμό της ΤΝ έως τις 31 Δεκ. 2030 (άρθ. 111(1)).
Οι κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον ορισμό του συστήματος ΤΝ εξηγούν την πρακτική εφαρμογή της νομικής έννοιας, όπως κατοχυρώνεται στην πράξη για την ΤΝ.
Με την έκδοση κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τον ορισμό του συστήματος ΤΝ, η Επιτροπή έχει ως στόχο να συνδράμει τους παρόχους και άλλα σχετικά πρόσωπα στον προσδιορισμό του κατά πόσον ένα σύστημα λογισμικού αποτελεί σύστημα ΤΝ, ώστε να διευκολυνθεί η αποτελεσματική εφαρμογή των κανόνων.
Οι παρούσες κατευθυντήριες γραμμές παρέχουν επισκόπηση των πρακτικών ΤΝ που θεωρούνται απαράδεκτες λόγω των δυνητικών κινδύνων τους για τις ευρωπαϊκές αξίες και τα θεμελιώδη δικαιώματα.
Η πράξη για την ΤΝ, η οποία αποσκοπεί στην προώθηση της καινοτομίας, διασφαλίζοντας παράλληλα υψηλά επίπεδα προστασίας της υγείας, της ασφάλειας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ταξινομεί τα συστήματα ΤΝ σε διάφορες κατηγορίες κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων των απαγορευμένων συστημάτων, των συστημάτων υψηλού κινδύνου και των συστημάτων που υπόκεινται σε υποχρεώσεις διαφάνειας.
Η Επιτροπή παρουσίασε την Υπηρεσία ΤΝ, η οποία συστάθηκε στο πλαίσιο της Επιτροπής.
Η Υπηρεσία ΤΝ έχει ως στόχο να καταστήσει δυνατή τη μελλοντική ανάπτυξη, εγκατάσταση και χρήση της ΤΝ κατά τρόπο που να προωθεί τα κοινωνικά και οικονομικά οφέλη και την καινοτομία, μετριάζοντας παράλληλα τους κινδύνους.