Η διακυβέρνηση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act)

Η διακυβέρνηση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act) βασίζεται σε ένα πολυεπίπεδο πλαίσιο, το οποίο έχει σχεδιαστεί για να διασφαλίζει τη συνεπή εφαρμογή, την αποτελεσματική εποπτεία και την παροχή εξειδικευμένης καθοδήγησης σε όλα τα κράτη μέλη.

Ευρωπαϊκό Επίπεδο

AI Office

Το AI Office, το οποίο έχει ιδρυθεί ως Ευρωπαϊκό Κέντρο Εμπειρογνωμοσύνης στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης, επιβλέπει την επιβολή του Κανονισμού και διασφαλίζει την ενιαία εφαρμογή του σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Υποστηρίζει τα όργανα διακυβέρνησης στο έργο τους και λειτουργεί ως η αρμόδια αρχή εποπτείας της αγοράς για τα μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού.

AI Board

Το AI Board απαρτίζεται από εκπροσώπους κάθε κράτους μέλους και υποστηρίζεται από το AI Office, το οποίο ενεργεί ως γραμματεία του. Το Συμβούλιο διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στον συντονισμό της εφαρμογής του Κανονισμού σε ολόκληρη την ΕΕ, μέσω:

  • Παροχής συμβουλών και υποστήριξης για την εφαρμογή του Κανονισμού,
  • Συζήτησης και ανάπτυξης κατευθυντήριων γραμμών εφαρμογής,
  • Συντονισμού των εθνικών αρμόδιων αρχών, και
  • Ανταλλαγής τεχνικής και κανονιστικής εμπειρογνωμοσύνης.

Advisory Forum

Το Advisory Forum συγκεντρώνει ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων μερών όπως νεοφυείς επιχειρήσεις (startups), μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), την ακαδημαϊκή κοινότητα και μη εμπορικούς οργανισμούς,προσφέροντας τεχνική εξειδίκευση και συμβουλές προς το AI Board.

Scientific Panel

Το Scientific Panel, το οποίο αποτελείται από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες στον τομέα της ΤΝ, παρέχει τεχνική καθοδήγηση στο AI Office και στις εθνικές αρχές σχετικά με την εφαρμογή των απαιτήσεων του Κανονισμού, ιδίως όσον αφορά τα μοντέλα ΤΝ γενικού σκοπού.

Εθνικό Επίπεδο

Σε εθνικό επίπεδο, κάθε κράτος μέλος, όπως η Κύπρος, είναι υπεύθυνο για την εφαρμογή, εποπτεία και επιβολή του AI Act. 
Η Κύπρος έχει ήδη προβεί στα πρώτα επίσημα βήματα για την εφαρμογή του Κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act). Τον Ιανουάριο του 2025, το Υπουργικό Συμβούλιο όρισε το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής ως υπεύθυνο για τον καθορισμό της πολιτικής κατεύθυνσης και τον στρατηγικό συντονισμό του πλαισίου διακυβέρνησης της τεχνητής νοημοσύνης. Ο Επίτροπος Επικοινωνιών ορίστηκε ως Κοινοποιούσα Αρχή και ως Αρχή Εποπτείας της Αγοράς, αναλαμβάνοντας παράλληλα τον ρόλο του ενιαίου σημείου επαφής. Επιπλέον, η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα ορίστηκε επίσης ως Αρχή Εποπτείας της Αγοράς.. 

Η Κύπρος έχει επιλέξει ένα συγκεντρωτικό μοντέλο διακυβέρνησης. Ο Επίτροπος Επικοινωνιών λειτουργεί ως ενιαίο σημείο επαφής για τον κανονισμό και συνεργάζεται στενά με το Γραφείο της Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα σε σχετικά ζητήματα. Παράλληλα, αναπτύσσεται ένα συνεργατικό πλαίσιο για τον καθορισμό αρμοδιοτήτων και την ενίσχυση της συνεργασίας με άλλες εθνικές αρχές εποπτείας της αγοράς, με στόχο την ανταλλαγή πληροφοριών, την παροχή τεχνικής υποστήριξης και την ενίσχυση της διαφάνειας στο οικοσύστημα τεχνητής νοημοσύνης της Κύπρου.

Αρμόδιες Αρχές Εποπτείας της Αγοράς

υπεύθυνες για την παρακολούθηση και επιβολή του Κανονισμού,

Κοινοποιούσα Αρχή

αξιολογεί, ορίζει, κοινοποιεί και παρακολουθεί τους οργανισμούς αξιολόγησης της συμμόρφωσης

Κοινοποιημένοι Οργανισμοί

είναι Οργανισμοί Αξιολόγησης της Συμμόρφωσης οι οποίοι έχουν κοινοποιηθεί από την Κοινοποιούσα Αρχή, και διενεργούν αξιολογήσεις συμμόρφωσης σε συστήματα ΤΝ περιλαμβανομένων των δοκιμών, της πιστοποίησης και της επιθεώρησης.

Το Υπουργικό Συμβούλιο επίσης ενέκρινε τη σύσταση Εθνικής Ομάδας Εργασίας για την Τεχνητή Νοημοσύνη (National AI Taskforce), με συμβουλευτικό ρόλο και κύριο στόχο την ανάπτυξη, ενσωμάτωση και εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης στην Κύπρο. Η Ομάδα Εργασίας η οποία τελεί υπό την προεδρία του Επικεφαλής Επιστήμονα για την Έρευνα, την Καινοτομία και την Τεχνολογία, θα υποβάλλει προτάσεις και εισηγήσεις προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μέσω του Υφυπουργού Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής. Ο Κυπριακός Οργανισμός Προώθησης Ποιότητας (CYS-CYSAB) λειτουργεί ως ο Εθνικός Φορέας Διαπίστευσης, υπεύθυνος για τη διαπίστευση των οργανισμών αξιολόγησης στο πλαίσιο του AI Act. Αναπτύσσεται ένα πλαίσιο συνεργασίας για τον καθορισμό ρόλων και την ενίσχυση συνεργασίας μεταξύ του ΚΟΠΠ και της εθνικής Κοινοποιούσας Αρχής, προωθώντας την ανταλλαγή πληροφοριών, τη τεχνική υποστήριξη και τη διαφάνεια στο κυπριακό οικοσύστημα ΤΝ.